لوله گازی API
api مخفف عبارت American Petrolume Institute به معنای انجمن نفت آمریکا میباشد. چرا که سیاست ها و پروتکل های تولید و نظارت و استانداردهای لوله api، در این مجموعه طراحی و به جهان ارائه گردیده است.
این استاندارد پارامترهای مرتبط با فولادهای پراستحکام، نظیر ترکیب شیمیایی، استحکام تسلیم، استحکام شکست، شرایط جوشکاری، فرآیند ساخت، نحوه انجام آزمون های مکانیکی و … را بیان می کند.
لوله API
از آنجایی که منابع گاز طبیعی کشف شده در حال حاضر در مکان های دور قرار گرفته اند، دسترسی به گاز طبیعی فقط از طریق خطوط لوله امکان پذیر می باشد. بنابراین، خطوط لوله با استحکام و چقرمگی بالا و هزینه کم، در سیستم عرضه انرژی در قرن 21 میلادی ضروری خواهد بود.
ذخایر گازی شناخته شده ایران؛ معادل 176 میلیارد بشکه نفت خام می باشد. این رقم در مقایسه با 136 میلیارد بشکه ذخیره نفت خام کشور، قابل توجه و دارای اهمیت زیادی است. ایران با 15.5 درصد گاز طبیعی، پس از روسیه رتبه دوم جغرافیایی گاز جهانی را دارد.
جدیدا خطوط لوله فولادی انتقال گاز طبیعی در ایران از جنس فولاد API X65 و API X70 می باشد، لذا لازم است تا در مورد این دو نوع فولاد اطلاعاتی نظیر خواص مکانیکی (چقرمگی، استحکام تسلیم، استحکام کششی و …)، ریزساختار، ترکیب شیمیایی و … به دست آورده شود.
در فناوری ساخت لوله در طول 40 سال گذشته، نورد گرم معمولی و نرمالیزه کردن، جای خود را به روش ترمومکانیکال (TMCP) در اواسط دهه 70 داد. با این فناوری و با اضافه کردن میکروآلیاژهای نیوبیوم و وانادیوم و با کاهش درصد کربن، فولاد با درجه API X70 حاصل شد.
سپس برای رسیدن به درجه های بالاتر، روش سرد کردن سریع بعد از نورد در سال 1980 توسط دانشمندان ژاپنی به کار گرفته شد که باعث بهبود در ریزساختار فولاد و کاهش درصد کربن شد. روند رو به رشد استفاده از فولادهای با استحکام بالا در نمودار زیر نشان داده شده است.
فولاد api چیست :
فولاد api همان فولاد کربن منگنز میباشد که مقادیر بسیار کمی از عناصر میکروآلیاژی به آن اضافه و باعث استحکام آن گردیده است.
ویژگی فولاد api:
چند مشخصه بسیار مهم فولاد api به شرح زیر است:
- مقاومت تسلیم بسیار بالایی دارند.
- ازدیاد طول نسبتاً بالا و مطلوب دارند.
- دمای انتقال شکست نرم به شکست ترد پایین می باشد.
- چقرمگی بالا در این فولاد مطرح می باشد.
چقرمگی فولاد چیست ؟
چقرمگی به توانایی فولاد در جذب انرژی و تغییر خمیری قبل از شکست، اطلاق می گردد.
تعریف دیگر چقرمگی، مقاومت فولاد در برابر شکست، هنگام قرار گیری در معرض تنش است. واحد چقرمگی، ژول بر متر مکعب است.
انواع لوله گازی API
درجه فولادهایی که براساس استاندارد API بیان می شوند عبارتند از A25، A، B، X42، X46، X52، X56، X60، X65، X70، X80. سطح PSL1 درجه های A25 تا X70 و سطح PSL2 درجه های B تا X80 را پشتیبانی می کند.
تمامی درجه های API توسط یک حرف و عدد مشخص می شوند. این عدد حداقل استحکام تسلیم این نوع فولاد را که براساس واحد انگلیسی می باشد مشخص می کند. لازم به ذکر است که این قاعده شامل درجه های A و B نمی شود.
تفاوت لوله مانیسمان و api چیست؟
در اصل لوله گازی api در ۲ نوع مانیسمان و درزدار تولید می گردد. اما اغلب در ایران لوله api درزدار به عنوان لوله api شناخته شده است. پس تفاوت لوله مانیسمان و api در اصل تفاوت میان لوله api مانیسمان و لوله api درزدار می باشد. لوله درزدار api در واقع لوله ای است که از ورق api و با درزجوش تولید می گردد. لوله مانیسمان api به یکباره نورد شده و بدون درز است.
لوله گازی API سپاهان
لوله گازی api شرکت سپاهان در دو نوع توکار و روکار تولید می گردد و برای مصارف خانگی تحت استانداردهای api 5l و ملی ISRI 3574 استفاده می شود. این لوله ها با برند ثبت شده مانیس گاز جایگزین لوله های مانیسمان برای لوله کشی های توکار شده است.
لوله سپاهان در سایزهای 1.2 تا 6 اینچ و در انواع سبک و سنگین api تولید و روانه بازار مصرف می گردد و در حال حاضر با سایر برندهای خارجی در حال رقابت است.
گریدهای API قابل استفاده در شرایط معمول سرویس شامل فولادهای زیر میشوند:
API H40: متریال متداول مورد استفاده در خطوط لوله بر اساس مشخصات تعیین شده در استاندارد API 5T میباشد.
API J55: این فولاد نیز مورد استفاده زیادی در خطوط لوله داشته، و شباهت زیادی به گرید API K55 دارد، اما گرید J55 تنش تسلیم کمتری نسبت به K55 دارد.
API K55: این گرید بیشترین استفاده را در جدارههای چاه داشته و مطابق با الزامات API 5CT ساخته و مورد استفاده قرار میگیرد.
API N80 TYPE I: گرید ارزان قیمت قابل جایگزینی با گرید API N80 کوئنچ و تمپر شده (دیواره هایی با ضخامت کمتر از inch 0.5) میباشد. انرژی جذب شده از تست ضربه میبایست شرایط API SR16 را برآورده کرده که کمتر از انرژی جذب شده برای فولاد N80 کوئنچ و تمپر میباشد.
API N80 Q: متریال ساخته شده مطابق با استاندارد API 5CT بوده و میبایست کوئنچ و تمپر شود.
API R85: گرید API با الزام استحکام تنشی در محدوده گریدهای T95 و USS C95 بوده با این تفاوت که الزامی برای سختی آن در استاندارد تعیین نشده و مطابق با استاندارد نیازی به انجام آزمون برای بررسی خوردگی توام با تنش سولفیدی نمیباشد و به همین دلیل برای استفاده در چاههای ترش توصیه نمیشود.
نحوه تشخیص لوله api از لوله گازی معمولی:
در لوله های ای پی آی که مخصوص لوله کشی آتش نشانی یا لوله کشی گاز توکار، می باشند اصطلاح api 5l نیز قید گردیده است.
دقت فرمایید که با این که کارخانه سپاهان کارخانه بسیار معتبری می باشد، باید هر محصول را در محل و نوع پروژه تعریف شده شرکت استفاده نمایید.
لوله گاز سپاهان معمولی و لوله گازی api سپاهان، در نگاه اول ظاهری یکسان دارند. اما هم نوع ورق و هم نوع تست متفاوت می باشد و لوله های ای پی آی از تحمل فشار بالاتری برخوردار می باشند.
لوله گاز سپاهان معمولی، جهت استفاده در لوله کشی گاز روکار تولید و به بازار ارائه گردیده است و جهت لوله کشی آتش نشانی یا توکار تایید نمی باشد.
لوله گازی api سپاهان:
لوله گازی api سپاهان، از جمله خوش نام ترین و پرفروش ترین محصولات لوله گازی api در سطح کشور می باشد. لوله گازی api سپاهان در اغلب پروژه های لوله کشی گاز توکار و لوله کشی آتش نشانی در سطح کشور و مخصوصا تهران استفاده می گردد.
لوله گازی API سپاهان – لوله گاز خانگی در شاخههای 6 متری تولید و به بورس لوله و اتصالات عرضه میشود. گروه صنعتی سپاهان این لولههای گازی را از ورق آهن Gr_BPSL2 تولید میکنند.
همچنین در لیست مشخصات انواع لوله گازی API و درزدار سبک، ضخامت لوله و وزن لوله نیز نوشته شده که با توجه به مهندسی لولهکشی ساختمان و پروژه خود میبایست بررسی نمایید که این نوع لوله ها برای کار شما مناسب خواهد بود یا باید از لوله مانیسمان برای لوله کشی گاز استفاده نمایید. همچنین از دیگر مشخصات فنی لوله گاز که در لیست آن نوشته شده تعداد هر شاخه در بندیل آن و وزن کل بندیل میباشند.
مشخصات فنی لوله مانیس گاز خانگی سایز 1/2 اینچ با ضخامت 2.8 میلی متر و وزن هر متر لوله گاز 1/2 اینچ نیز 1.28 کیلوگرم است. وزن شاخه شش متری لوله گاز 7.68 کیلوگرم است. در هر بندیل خروج پیدا کرده از کارخانه لوله سازی سپاهان اصفهان در این سایز 169 عدد لوله یک دوم اینچ API است.
ضخامت لوله گاز خانگی سایز 3/4 اینچ یک دهم میلی متر بیشتر از سایز قبلی بوده و 2.9 میلیمتر است. وزن یک متر لوله گاز خانگی سه چهارم اینچ 1.7 کیلوگرم و وزن شاخه کامل این لوله 10.7 کیلوگرم است.
لوله گازی API 5L سایز یک اینچ ضخامت 3.4 میلیمتر داشته و برای مصارف توکار استفاده میشود. وزن یک متر لوله گازی یک اینچ 2.56 کیلوگرم است.
ضخامت لوله مانیسگاز سایز 1/41 اینچ 3/6 میلی متر بوده و وزن کل شاخه 6 متری این سایز نیز 20.58 کیلوگرم است. انواع لوله مانیسمان و لوله گازی Apiبه صورت کیلویی هم به فروش میرسند و همانطور که در بالا ذکر کردیم قیمت لوله مانیسمان کیلویی هم از قیمت لوله گاز بیشتر خواهد بود.