ورق سیاه چیست ؟
ورق سیاه یکی از پرکاربردترین محصولات در صنایع مختلف اعم از خودروسازی و ساختمان سازی می باشد. به دلیل کاربرد بالا میتوان این محصول را یکی از پرفروش ترین محصولات فولادی به شمار آورد.
ورق سیاه در بازار ایران از فولادهایی با گریدهای مختلف تولید میگردد و از گرید ST37 تا ST52 را می توان در بازار یافت. قیمت ورق سیاه با توجه به کاربرد، گرید و کارخانه تعیین و به مشتری اعلام میگردد.
ورق های ST37 اکثرا در صنایع ساختمان سازی کاربرد دارد، ورق ST52 نیز با توجه به درصد کربن بالاتر مقاومت بیشتری داشته و از این رو در صنایع سنگین مورد استفاده قرار می گیرد.
در نتیجه توصیه می شود با توجه به کاربرد موردنظر، گرید ورق سیاه مناسب را انتخاب نمایید و پس از تحقیق در خصوص کارخانه های تولیدکننده، نسبت به خرید اقدام کنید.
ورق های سیاه به دو صورت شیت و رول در بازار تولید میشود. نوع ورق سیاه بسته به ضخامت متغیر است.
ضخامت این ورق ها از 8/1 تا 100 میلی متر متفاوت بوده و معمولا ورق هایی با ضخامت بالا تنها به صورت شیت به فروش می رسند ولی ورق هایی با ضخامت کم تر از 15 میلی متر به صورت رول نیز موجود می باشند.
چرا به ورق گرم ورق سیاه یا همان ورق آهن گفته میشود؟
ورقهای فولادی گرم نورد دیده اگرچه در فرآیند نورد به وسیله مکانیزمهای پوسته زدایی، بهبود سطح داده میشوند اما به دلیل ماهیت دمایی نورد گرم در تماس با اتمسفر هوا سطحی غیر براق دارند و به همین دلیل در بازار مصرف به ورق سیاه معروفند که از این لحاظ با ورقهای نورد سرد ( که در اصطلاح به ورق روغنی معروفند) متفاوت هستند.
ورق های گرم در کارخانههای فولاد سازی مستقیما از شمش ورق و گندله آهن تولید می شود و اولین مراحل تولید ورق می باشد.
بعضی از ورق های فولادی قابل کشش میباشند و جهت بدنه کشتی و ماشین آلات سنگین که اصطلاحا DD۱۱ و DD۱۲ و DD۱۳ و همچنین STW۲۲ و STW۲۴ که نرم تر می باشد قابل استفاده است.
بعضی از ورق های سخت جهت تولید لوله های تحت فشار و مخازن نفتی و غیره با استانداردهای SPHT۴ و SPHT۳ و SPHT۲ و SPHT۱ استفاده میشود.
همچنین ورق های A۲۸۵ با گرید GR سی (C) با A۵۹۶ ۹۰ با گرید GR۵۵ تا ۹۰ نیز برای مخازن تحت فشار و سیلندرهای فشار قوی مورد استفاده قرار میگیرند.
ورق سیاه در دو نوع ورق سیاه صنعتی و ورق سیاه معمولی تولید میشود.
ورق سیاه (ورق آهن) معمولی
ورق سیاه معمولی یا به اختصار ST37 که دارای کربن کمتری نسبت به انواع دیگر آن است معمولاً در ساختمان سازی و صنایع مربوط به ساختمان بیشتر استفاده شده و طبیعتاً دارای سختی و مقاومت کششی متوسط است(تنش نهایی 3700 کیلوگرم بر سامتی متر مربع).
این نوع ورق کاربرد زیادی در ساختمان داشته و جهت ساخت مقاطع مختلف همچون تیرورق و پروفیل ها نیز استفاده می شود. میزان کربن موجود در این گرید حدودا 0.20 درصد بوده و دارای تنش کششی مجاز 235 مگا پاسکال است.
ورق سیاه (ورق آهن) صنعتی
این ورق دارای میزان کربن بیشتر بوده و طبیعی است که مقاومت و سختی بیشتری نسبت به انواع معمولی آن را داراست و در مواردی که نیاز به قدرت و استحکام کششی بالاتر است از این نوع ورق استفاده می شود . معروفترین ورق صنعتی قابل معامله در بازار ورق آهنی و ورق سیاه ST52 است.
این ورق با دارا بودن میزان کربن حدودی 0.24 درصد مقدار سیلیس 0.55 درصد و میزان منگنز 1.60 درصد دارای مقاومت کششی بالاتر( تنش نهایی 5200 کیلوگرم بر سانتی متر مربع) و همچنین تنش کششی مجاز 355 مگا پاسکال است.
مراحل تولید ورق سیاه
در این روش ابتدا تختال تولید شده در کوره پیش گرم با دمای بالا قرار می گیرد پس از خروج تختال از کوره پیش گرم یک پوسته اکسیدی روی سطح تختال تشکیل می شود .
به منظور برطرف ساختن این پوسته اکسیدی ، عملیات پوسته شویی انجام گرفته که تاثیر زیادی بر افت دمای سطح تختال دارد. نورد خشن مرحله بعد از پوسته شویی است.
در این مرحله قطعه کار چندین مرتبه از بین غلتک ها عبور می کند تا به تدریج به ابعاد مورد نظر برسد.
در طی این فرایند توزیع دمای بار تحت تاثیر چند عامل از جمله انتقال حرارت به محیط و گرمای ناشی از تغییر شکل پلاستیک قرار می گیرد و ضخامت تختال 15 تا 30 % کاهش می یابد.
نورد خشن دارای 2 تا 3 قفسه است .
پس از آخرین قفسه نورد خشن ، ورق وارد مرحله نورد نهایی می گردد.
ضخامت ورق سیاه
بار عبوری از میز انتقال به منظور تولید ورق به سمت قفسه های نورد نهایی فرستاده می شود.
این خط از 5 تا 7 قفسه تشکیل شده است که در آن ضخامت ورق سیاه به 1.8 تا 3 میلی متر کاهش می یابد.
با این حال ابعاد رایج ورق سیاه در بازار از 1.5 میلی متر تا 100 میلی متر متفاوت می باشد .
قیمت ورق سیاه موجود در بازار نیز با توجه به ضخامت و ابعاد و کیفیت ورق تولیدی تعیین می گردد .
دمای ورق در خروج از نورد نهایی تا حدود 900 درجه سانتی گراد کاهش می یابد.
فرآیندهای برش در ورق سیاه
از آنجا که سفارشات خریداران ورق سیاه برشی بسیار چشمگیر و متنوع است در اینجا به روشهای مختلف برشکاری ورق آهنی اشاه می شود.
از میان روشهای مختلف برشکاری ورق می توان به برشکاری به وسیله گیوتین، لیزر، واترجت، برش هواگاز، برش به روش پلاسما و روشهای دیگری همچون فرزکاری، سنگ زنی، تراشکاری، رزوه و سمباده کردن اشاره کرد. برش CNC از معروفترین و سریعترین روشهای برش ورق های فولادی است.
کاربرد ورق سیاه یا ورق آهنی
ورق آهنی در حوزه های مختلف صنعتی و ساختمان سازی قابل استفاده است.
از مهترین کاربرد های ورق سیاه معمولی و صنعتی میتوان به استفاده در صنایع خودرو سازی، صنعت ساختمان، مخزن سازی، تانکر سازی، تولیدکنندگان لوازم خانگی همچون بخاری، پکیج، رادیاتور و آبگرمکن، صنایع سنگین همچون کشتی سازی و ساخت مخازن و سیلوهای بزرگ، ساخت ادوات جنگی ، رینگ ها و چرخ سازی اشاره کرد.
کاربرد بسیار زیاد این ورق در صنایع مختلف محبوبیت و تقاضای بسیار زیادی را برای آن در میان خریداران و فروشندگان ورق آهنی ایجاد کرده که این مهم بر قیمت تمام شده ورق آهنی سیاه در بازارآهن بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
- ساخت و سازها
- لوله و تیوب
- اسکلت کامیون
- درب و قفسه بندی
- ریل راه آهن
- قطعات خودرو و راه آهن
- …و
سایزها و برند های معتبر ورق آهنی در بازارآهن
معروفترین و برترین کارخانجات تولید ورقهای فولادی در ایران که در سایزهای مختلف در حال تولید ورق سیاه مورد نیاز بازار آهن هستند می توان به کارخانه فولاد مبارکه، فولاد اکسین ، کاویان، گیلان سبا و قطعات اشاره کرد.
- فولاد مبارکه عموماً در دو نوع رول و شیت و درضخامت های 2 تا 15 میلیمتر و در عرضهای مختلف 1،1.25،1.5 و 2 متر و شیت در طولهای2، 2.5 ، 6 و 12 متر است.
- کارخانه فولاد اکسین در ضخامت های 10 تا 120 میلیمتر و در عرضهای 1 تا 4.5 و طولهای 2.5 تا 15 متر در حال تولید ورق است.
- فولاد کاویان: این کارخانه در تولید ورقهای 8 تا 20 میلیمتر ضخامت و در عرضهای 1 و 1.25 متر در حال فعالیت است.
- فولاد گیلان: ضخامت 2تا 17 میلیمتر و عرضهای 1 و 1.25
حوه محاسبه وزن هر ورق به چه صورت است؟
برای محاسبه وزن هر نوع ورقی، باید مطابق فرمول زیر عمل کرد : عرض (به متر) * طول (به متر) * ضخامت (به میلیمتر) *7.85 * تعداد ورق ها
ورق های سیاه تا چه ضخامتی امکان رول شدن دارند؟
ورق های ضخامت 20 میل به بالا ، به دلیل ضخیم بودن و سختی در خم شدن، فقط به صورت شیت تولید می شوند و رول نمی شوند.
چه ضخامت های از ورق سیاه رول و چه ضخامت هایی شیت شده موجود است؟
ورق سیاه از ضخامت 2 تا 15 میلیمتر هم بصورت رول و هم برشی وجود دارد و از ضخامت 15 میلیمتر به بالا فقط شیت شده موجود هست.
ورق سیاه چه آلیاژهایی دارد؟
ST3 و ST44 و ST22 و CK45 و CK70 و CK10 و A36 و A285 و A283 و A516
قیمت ورق سیاه
قیمت روز ورق سیاه به دلیل نوسانات ارزی و تحولات منطقه ای قیمت ورق سیاه مدام در حال نوسان بوده و مرتب به روز می شود. قیمت جهانی آهن آلات افزایش داشته و به طبع بر روی قیمت سایر محصولات به ویژه قیمت ورق تأثیر گذار بوده است.
قیمت ورق سیاه همانطور که مطرح شد به عوامل مختلفی بستگی دارد، که یکی از آنها ضخامت ورق است که در ضخامت های مختلفی تولید و عرضه می شود است. برای خرید ورق سیاه به این نکته توجه کنید که قیمت ورق سیاه 1 میلی متری به نسبت ارزان تر از سایر ضخامت های موجود در بازار است.